-Sözcükler

Ayıt edici olmak kaydıyla sözcüklerde tek başına veya sözcük gruplarıyla birlikte marka olarak tescil edilebilir. Sözcüğün marka olarak tescil edilebilmesi için Türkçe olmasına gerekmediği gibi Latin alfabesi şeklinde olmasına da gerek yoktur. Yalnız başvuru sırasında Latin alfabesindeki karşılığının belirtilmesi gerekmektedir. Yine sözcüğün anlamının bulunması da gerekmemektedir. Anlamı olmayan sözcüklerin ayırt edici unsurunun daha fazla olduğu kabul edilmektedir.

-Harfler, Sayılar, Harf/Sayı Kombinasyonları

Harfler ve sayılarda tek başlarına veya birlikte kısaltma şeklinde yahut çeşitli kombinasyonlarla marka olarak tescil edilebilmektedir. Yine harfler ve sayılar birlikte kullanılarak oluşturulan işaretlerde marka olarak tescil edilebilir. Ancak tescil için oluşturulan işaretin ayırt edici olması şarttır. Özellikle işaretin somut ayırt ediciliğinin bulunması gerekmektedir.

-Şekiller

Kelime markalarının dışında yaygın olarak kullanılan bir tür olan şekil markaları, ayırt edici özelliği bulunması koşuluyla çizimler, resimler, geometrik şekiller, grafikler vb. türden işaretlerden marka olarak tescil edilebilir.

-Sloganlar

Türk Patent ve Marka Kurumu’nun yayınladığı inceleme kılavuzunda ‘Slogan markalarının tescil edilebilmesi için slogan markasının birden çok anlamının bulunması, kelime oyunu niteliğinde veya hayal gücü içeren, şaşkınlık verici ve beklenilmeyen kelime kombinasyoları içermesi gerektiği ve ancak bu sayede kolaylıkla hatırlanabilmesi sonucunda ayırt edici niteliğe sahip olduğu kabul edilir’.

Geleneksel olmayan marka türleri:

-Üç boyutlu markalar

Her ne kadar SMK m4 te açık olarak sayılmasa da kanunda örnek gösterme yoluyla sayım yapıldığı için gerekli şartları taşıması kaydıyla üç boyutlu markalarda tescil edilebilmektedir.

Buna göre başvurunun üç boyutlu marka olarak tescilinin talep edildiği hallerde bunun başvuru formunda açıkça belirtilmesi, ayrıca koruma konusunun açık ve kesin olarak anlaşılmasını sağlayacak şekilde işaretin tek bir yönden veya farklı açılardan görünümünü içeren gösterimlerinin Kuruma sunulması gerekir. Bu gösterimler, en fazla altı farklı açıdan görünümü içerecek ve markanın bütünlüğünü bozmayacak şekilde olmalıdır.

-Renk markaları

SMK m4’te renklerin marka olabileceği açıkça belirtilmiştir. Ancak renk markalarının tescili için ayırt edicilik şartının sağlanması oldukça önemlidir. İşletmelerin bazı renkleri sürekli olarak kullanmaları sonucu renk ile işletme arasında ilgili tüketicinin zihninde bir bağ kurulabilir. Bu noktada da rengin marka olarak ayırt ediciliği sağladığı kabul olunabilir. Kurum renk marka başvurularında uluslararası geçerliliği olan Pantone kodlarının belirtilmesini aramaktadır.

Başvurunun renk markası olarak tescilinin talep edildiği hallerde bunun başvuru formunda açıkça belirtilmesi, işareti oluşturan renk görselinin sunulması ve Kurum tarafından geçerliliği kabul edilen renk kodunun belirtilmesi gerekir. Renk veya renklerin somutlaşmış, sınırları belli bir şekil, figür, resim veya kelime gibi unsurlar dâhilinde kullanılması durumunda işaret renk markası olarak değerlendirilmez.

-Ses markaları

SMK’ da seslerinde marka olarak tescil edilebileceği açık bir şekilde düzenlenmiştir. Kurum tarafından yayınlanan inceleme kılavuzunda ses markalarının ayırt edicilik değerlendirilmesinde, tescili istenen sesin, geleneksel markalarda olduğu gibi, başvuru kapsamındaki mal ve hizmetler yönünden ayırt edici niteliğe sahip olup olmadığı hususu değerlendirmeye esas olacağı belirtilmiştir.

Başvurunun ses markası olarak tescilinin talep edildiği hallerde bunun başvuru formunda açıkça belirtilmesi ve işaretin elektronik ortamda dinlemeye ve saklamaya elverişli kaydının Kuruma sunulması gerekir. Başvuru sahibi nota ile gösterimin mümkün olduğu hallerde bu gösterimi de başvuruyla birlikte sunabilir.

-Hareket markaları

Başvuru inceleme kılavuzunda, hareket markalarında ayırt edicilik her bir somut olayın özel şartlarına göre değerlendirilir. Değerlendirmede hareketin ilgili tüketici çevreleri tarafından marka olarak algılanabilir olup olmadığı, ilgili hareketin tescili talep edilen mal ve hizmetlerin ticari kaynağına işaret etme fonksiyonunun bulunup bulunmadığı hususları dikkate alınır.

Başvurunun hareket markası olarak tescilinin talep edildiği hallerde bunun başvuru formunda açıkça belirtilmesi ve işareti oluşturan hareketi tasvir eden bir görüntünün veya hareketsiz ya da hareketli görüntü dizisinin Kuruma sunulması gerekir. Gösterimler, markanın bütünlüğünü bozmayacak nitelikte olmalıdır.

-Pozisyon/Konum markaları

Pozisyon markaları, işaretin özel bir şekilde ürünün üzerine yerleştirilmesi veya eklenmesiyle oluşturulan markalardır.

Bir başvurunun pozisyon markası başvurusu olarak değerlendirilebilmesi için, öncelikle tescili talep edilen işaretin bir pozisyon markası olduğunun başvuru formunda açıkça belirtilmesi gerekmektedir. Bunun yanında, pozisyon markalarının gösteriminin birtakım gereklilikleri vardır. Koruma talep edilen pozisyonun gösterimi ile tescilin konusuna girmeyen unsurların gösteriminin Kurma sunulması zorunludur. Başvuru sahibi işaretin mallar üzerine nasıl eklendiğine ilişkin açıklamada sunabilir.

-Desen markaları

Kurum tarafından yayınlanan marka inceleme kılavuzunda (2021) desen markalarının tescil edilebileceği belirtilmiştir. Buna göre ‘Desen markaları, düzenli olarak tekrarlanan birtakım öğelerden oluşan markalardır. Başvuru sahibi tarafından desen markalarının tekrarlanan desenlerini gösteren bir örneğinin Kuruma sunulması gerekmektedir. Bu tür markalarda unsurların nasıl düzenli tekrar ettiğini detaylandıran tariflere yer verilebilir. Olası tarifler markanın gösterimiyle uyumlu olmalı ve koruma kapsamı genişletilmemelidir’.

-Koku markaları

Günümüzde kokularında marka olabileceğine yönelik ciddi tartışmalar yaşanmaktadır. Avrupa Birliği içerisinde de kokuların marka olup olmayacağı yönünde önemli gelişmeler ve tartışmalar yaşanmaktadır. Bu konuda ABAD tarafından verilen bir kararda (12.12.2002, C-273/00, Sieckmann kararında, EU:C:2002:748, §69-73 ) kokuların marka olabileceği kabul edilmiştir.

Ülkemizde kokuların, markanın sicilde gösterilebilir olma şartını sağlayamadığından, marka olarak tescili mümkün değildir.

-Tat markaları

Tat markaları da koku markaları gibi tartışılmaya devam edilmektedir. Yine tatların marka olarak tescili ülkemizde markanın sicilde gösterilebilir olma şartını sağlayamadığından mümkün değildir.